کاروانسرای قلعه خرگوشی: در بیابان های یزد، کاروانسرای سنگی زیبایی قرار دارد که از روزگار صفویان تا به حال، پا برجا مانده است. کاروانسرای شگفت انگیزی به نام قلعه خرگوشی که بنای استوار و سنگیاش را باید در 30 کیلومتری تالاب گاوخونی ببینید. جایی در میانه جاده قدیمی یزد- اصفهان که تا شهر عقدا و تا شهر ورزنه حدود شصت کیلومتر فاصله دارد.
کاروانسرای قلعه خرگوشی یکی از مهمترین کاروانسراهای دوره صفوی است که بنای آن را به زمان حکومت شاهعباس صفوی نسبت میدهند. در واقع، قلعه خرگوشی یکی از همان 999 کاروانسرایی است که به دستور شاهعباس در مسیرهای اصلی آن زمان ساخته شده است.
اگر گذارتان به این کاروانسرا بیفتد، میبینید که تمام این بنای 80×80 متر از سنگ گرانیت و آجر ساخته شده است. حتی صفه ها، حجره هاه و اصطبل بنا هم سنگی هستند و این شاید مهمترین دلیل استوار ماندن قلعه خرگوشی تا امروز باشد. در بیابانهای این منطقه، معادن گرانیت زیادی وجود دارد و کارگران عصر صفوی، وقتی کاروانسرای قلعه خرگوشی را میساختند از گرانیتهای کوههای اطراف استفاده کردند.
دیواره روی پشت بام کاروانسرا، دو متر عرض دارد و سر در آن دو طبقه و طبقه دوم شاه نشین است. اگر پا به داخل رباط بگذارید، میتوانید هجده صفه را ببینید که صفه بزرگتر و صفه دیگری که در قسمت جنوبی قرار دارد، دارای محراب و نماز گاه هم هستند. در چهار گوشه رباط، چهار مدخل برای ورود به طویله دیده میشود و مخزن آب به صورت آب انبار در وسط رباط ساخته شده است
شاید جالبترین تزئین بنا که در نگاه اول نظرتان را جلب میکند، کتیبهای است که بر سر در ورودی نصب شده و روی آن به خط “علی رضا عباسی” خطاط معروف عصر “شاه عباس” نوشته شده است. این کتیبه، روی پانزده قطعه سنگ سبز رنگ به طول هشت متر و عرض شصت سانتی متر و در سه ضلع مدخل نصب شده است.
امر فرمودند بانشاء این رباط بندگان نواب کامیاب کلب آستانه حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب علیه السلام عباس الحسینی الموسوی الصفوی بهادر خان خلد الله ملکه و ثواب آن به روح جد بزرگوار خود پادشاه غفران پناه فردوس بارگاه شاه طهماسب انار الله برهانه هبه فرمودند. کتبه علی رضا عباسی 1023
در داخل رباط، بر دست چپ بدنه دیوار ورودی، سنگ سیاه رنگی نصب است که به خط نسخ ناپختهای این عبارات بر آن نقر شده: «هو الله سبحانه؛ بسعی العبد الملک المعبود الا له اسد الله بن حسن خانه خواه سنه 1023»
بر سمت راست همین بدنه و قرینه سنگ مذکور در فوق سنگ دیگری نصب بوده است که آن را از جای خود خارج کردهاند
از این رباط در تاریخ عالم آرای عباسی یاد شده است. اسکندر بیک ترکمان ذیل مقاله یازدهم از صحیفه اول به عنوان آثار خیر شاه عباس مینویسد: «… و رباط گاوخونی و رباط دیگر در بیابان خرگوشی مابین ورزنه رودشتین اصفهان و ندوشن یزد که همیشه از بیم قطاع طریف محل خوف و خطر مترددین بود و حالا امن است …. “
برای رسیدن به کاروانسرای قلعه خرگوشی میتوان از مسیر ورزنه – کوه سیاه و سپس قلعه خرگوشی استفاده کرد. مسیر دیگری نیز برای رسیدن به این کاروانسرای کویری، از شهر عقدا که در مسیر اردکان _ نائین قرار دارد، جدا میشود و بعد از پشت سر گذاشتن روستاهای مزرعه نو، خلیلآباد و سرو علیا شما را به بیابان خرگوشی میرساند. از اینجا به بعد باید مسافتی در حدود 25 کیلومتر را در کویر طی کنید تا به این رباط برسید. مسیرها از اردکان تا سرو علیا آسفالته است، ولی ازآنجا تا رباط خرگوشی شنی است.
برای برگشت مسیری دیگری هم وجود دارد، مسیری که رباط را به سورک (نام روستایی) متصل میکرد. این راه 25 کیلومتری، خاکی و شیب نسبتاً زیادی دارد. از آنجا به ندوشن و از آنجا به میبد و اردکان. این مسیر حدوداً صد کیلومتر است
اقامتگاه سنتی چاپاکر در شهر تاریخی ورزنه و محله چاپاکر و نزدیک برج کبوتر خانه ورزنه واقع می باشد. این خانه دوره پهلوی توسط آقای رضا خلیلی ورزنه مرمت و پذیرای علاقهمندان به طبیعت کویر می باشد.
انسان از گذشته دور و از زمانی که به کشاورزی مشغول شد یا در کنار چشمه و یا در کنار رودخانه به فکر استفاده و مهار آب افتاد. چشمهها به لحاظ اینکه در سطح زمین جریان داشت تنها زحمت هدایت…
روستای فارفان در بخش بن رود و در ۲۰ کیلومتری شهر ورزنه و ۱۰ کیلومتری قلعه تاریخی قورتان واقع است. این روستا در دورههای مختلف تاریخی از اهمیت و موقعیت خاصی برخوردار بوده است. در کتاب ((تاریخ اصفهان و ری))…